De werkgroep Concertcyclus van de Stichting Behoud St. Willibrorduskerk Deurne is erin geslaagd om dit beroemde muziekwerk van Johann Sebastian Bach in Deurne te laten uitvoeren. Op zondag 14 april 2019, Palmzondag, waren wij bij deze uitvoering aanwezig. Het geheel stond onder leiding van Henk Verhoef, die ook de orgelpartij speelde. De uitvoering werd verder verzorgd door het Barokensemble ‘Eik en Linde’ uit Amsterdam, bestaande uit een twintigtal professionele en gepassioneerde musici. Hun streven is om bij de uitvoering zoveel mogelijk recht te doen aan de bronnen. Daarom spelen ze op authentieke instrumenten of kopieën daarvan. Met de koren meegeteld stond er voor de vertolking van dit majestueuze werk een gezelschap van ongeveer vijftig personen (van wie enkelen uit Deurne) op het podium.
Matthäus Passion – Deurne
Voor mij was dit de eerste keer dat ik deze passie live heb meegemaakt. Vaker heb ik de Matthäus Passion thuis beluisterd via de radio of een cd-box. Maar dat benadert nauwelijks wat een live-uitvoering vanmiddag bij mij teweeg bracht. Alleen al het samen met een vijfhonderd mensen in een kerk aandachtig meeleven met deze muzikale expressie over de laatste dagen uit het leven van Jezus van Nazareth, diens gevangenneming, beschuldiging, kruisiging en graflegging roept een bijzondere beleving op. Een plaatsje op een vier meter afstand van orkest en de solisten, die vlak voor je staan, betrekt me nog meer bij wat gezongen en gespeeld wordt. Alle stemmingen en emoties rond vriendschap en verraad, trouw en verloochening, macht en onmacht, kracht en vlucht passeren de revue.
Mijn gedachten dwalen af naar situaties van zovele mensen die – net als Jezus – in onze dagen zonder opgaaf van redenen worden gevangen genomen en zonder enige vorm van proces worden veroordeeld. Amnesty roept mij wekelijks op om bezwaar te maken bij autoriteiten, die hun macht misbruiken om mensen, die opkomen voor misstanden in de samenleving, monddood te maken. Hoe makkelijk nagelen wij zelf aan de andere kant de laatste jaren – in een tijdperk waarin we steeds meer nadruk leggen op privacy – mensen publiekelijk aan de schandpaal, zonder voldoende bewijs van beschuldiging aan hun adres af te wachten? En zijn mensen al bij voorbaat veroordeeld, terwijl een rechtszaak nog in volle gang is of nog moet plaatsvinden? Al diens andere prestaties en activiteiten schijnen dan niet meer in tel te zijn. Niemand die hem nog waardeert om zijn vakmanschap, zijn muzikaliteit of wat dan ook. Niemand die nog iets zegt over blinden die door hem weer konden zien of lammen die weer konden lopen … Een enkeling, zoals de vrouw van de stadhouder, die het opneemt voor Jezus, wordt niet gehoord, zelfs overschreeuwd door de massa, die zich laat ophitsen door machtswellustelingen.
Terwijl de lector verderop verhaalt over hoe soldaten Jezus van zijn kleren ontdoen, hem een purperen mantel aantrekken en bespotten, zie ik boven zijn hoofd de verbeelding van deze scene op het immense schilderij van de Deurnese kunstenaar Hans van Hoek.
Als het koor de slotzang inzet met “Wir setzen uns mit Tränen nieder …” ben ik gaandeweg de uitvoering meegenomen op een meditatieve weg over ons dagelijks doen en laten. En gaan mijn gedachten terug naar het troostende koraal na het verhoor door de stadhouder. Daar wordt (in vertaling van het boekje) gezongen: “Als je een weg wilt vinden, wanneer je lijdt en treurt, denk aan Hem die de aarde net als de hemel stuurt. De wolken en de winden, Hij wijst ze steeds hun weg. Durf op Hem te vertrouwen, je komt heus wel terecht.” Mijn eerste fietstocht naar Santiago de Compostela uit 2006 komt op dat moment mijn herinnering binnen. Deze tocht heeft mij intensief doen beseffen, dat mijn levensweg alleen in vertrouwen op mezelf, de ander en de Ander te gaan is. Na regen komt zonneschijn, na inspanning ontspanning, na lijden verlossing, na dood nieuw leven.
