Elkaar beter leren kennen 2017

Pelgrims naar Santiago de Compostela ervaren tijdens hun tocht dat je die reis kunt vergelijken met je levensweg, van de wieg tot het graf. Doel is niet de dood of het eindpunt, maar wat je in je leven en in het onderweg-zijn doet. Met de pelgrimstochten voor de jeugd proberen we kinderen gevoelig te maken voor hun eigen levensweg. 

Aanbod naar basisscholen

Dit jaar (2017) heb ik voor de derde keer aan basisscholen in Deurne, Asten en Someren een pelgrimsdag voor de leerlingen van groep acht aangeboden. Na twee scholen in het eerste jaar en vier vorig jaar gingen nu zes scholen op de uitnodiging in. Met hulp van een twintigtal pelgrims als begeleider gingen in totaal ongeveer 150 leerlingen een dag in groepjes van vier of vijf onder leiding van een pelgrim op stap. Zij hebben daarbij een afstand van 12 tot 15 kilometer (verdwalen niet meegerekend) afgelegd door dorpen, over landwegen en door bossen of over de hei. Het eindpunt van de tocht is het klooster van de paters van het H. Hart in Asten. Daar leggen zij bij het ‘cruz de ferro’ een van thuis meegebrachte steen, met daarop in één woord waar ze moeite mee hebben of wat ze kwijt willen. Onderweg stellen ze vragen aan de pelgrim, praten ze met elkaar over hun thuis, hobby’s en toekomstdromen. Ook genieten zij van de natuur door er goed naar te kijken en te luisteren. Na een rustpauze voor brood en fruit luisteren de leerlingen naar ervaringen van een pelgrim, staan ze samen in een kring stil bij stilte en ontdekken ze hoe je voor elkaar licht kunt zijn. De dag wordt afgesloten met het zetten van hun handtekening in het gastenboek, de ontvangst van een pelgrimsbewijs en een kaars en het poseren voor een groepsfoto. Tegen het einde van de schooldag gaan de leerlingen weer terug naar school.

Even pauze – foto: Harry Keijsers

 

Evaluatie leerlingen

De leraren geven allen aan dat de leerlingen enthousiast zijn over deze dag. Een aantal van hen stuurden mij 38 schriftelijke verslagen, waarin de leerlingen in een half A4 over hun ervaringen op deze dag schrijven. Wat kan ik beter doen dan die zelf aan het woord te laten. Hieronder geef ik – ingedeeld naar het onderdeel van de dag – de opvallendste uitspraken van hen weer.

Hoe de wandeling van school naar het eindpunt was:

‘We kregen een kaart en toen gingen we kaartlezen en zijn twee keer fout gelopen.’ ‘Halverwege waren we verdwaald, maar het landschap was heel erg mooi.’ En een ander: ‘Ik vond het erg lang, en zeker als iemand in je groepje een horloge bij heeft en steeds zegt hoe laat het is.’ ‘We kwamen aardige mensen tegen. Die vonden het knap dat we zover liepen en daarom wilden ze ons op een foto.’

Wat het contact met elkaar onderweg hen heeft gedaan:

‘… gesprekjes over wie jij bent en wat je hobby’s zijn.’ ‘Dat is eigenlijk wel mooi,’ schrijft een meisje, ‘dat we door deze wandeling meer weten van elkaar, terwijl we al zeker zeven jaar bij elkaar in de klas zitten.’ ‘In het begin was iedereen stil, maar als je eenmaal een stukje gelopen hebt, begin je ineens te praten over dingen waar je het moeilijk mee hebt.’ Een jongen schrijft: ‘Toen kwam ik achter dingen die ik helemaal niet wist van mijn vrienden.’ Vaker verwoorden zij iets als: ‘Zo hebben we elkaar wel beter leren kennen. … We hebben nu ook een betere band met elkaar in de klas. …

Onderweg in de natuur – tekening: Marieke

Over contact met de natuur en dieren:

‘Onderweg stopten we soms even om naar de mooie natuur te kijken. Ook was het heel rustgevend om ’s ochtends door de buitenlucht te wandelen en te luisteren naar de zingende en kwetterende vogels in de ochtendzon.’ Iemand schrijft: ‘Ik en Fen stopten bij ieder paard dat we tegenkwamen en gingen hem aaien.’

Over andere momenten onderweg:

‘We kwamen langs dieren, over snelwegen en viaducten en een grote zandberg, waar we op klommen.’ … ‘Ik was heel erg enthousiast en de begeleider noemde mij een spons.’ … ‘Onze pelgrim had veel meegemaakt. Daarom had ze de hele tocht wel iets om over door te ratelen!’ Een paar keer kom ik tegen: ‘Onderweg hebben we in een kerk samen een kaars aangestoken voor mensen die je lief hebt.’

Cruz de Ferro – tekening: Daan

 

Ook het leggen van de steen bij het ‘cruz de ferro’ wordt regelmatig vermeld:

‘De stenen bij het kruis waren ervoor om als je ergens last van had dat dat hielp om dat weg te halen.’ … ‘Op de steen had ik gezet: pijn, omdat ik het altijd in mijn rug heb en vaak oorontsteking.’ … ‘Onze steen wegleggen vond ik heel rustgevend.’ … ‘Een heel speciaal moment.’

Over de bijeenkomst over stilte en licht:

‘… in de kleine kerk met de kaarsen en de rust die er was. De wensen die er gezegd werden vond ik mooi.’… ‘In de minikerk mocht ik een kaars aansteken. We moesten een wens voor elkaar uitspreken. Ivonne had echt een super mooie wens voor mij uitgesproken.’ … ‘In de kapel moesten we eerst proberen stil te zijn en daarna moest je een kaars doorgeven met een wens. Julie gaf hem aan mij en ik vond het zo lief wat ze zei, dat ik moest huilen.’   ‘Ik kreeg van Danielle de wens dat ik een bekendere voetballer zou worden.’

In de kring voor stilte en licht – foto: Lambert de Haas

Hun oordeel over deze dag blijkt uit:

‘Bij het klooster  … vond ik saai, want ik ben niet van de kerken en zo.’… ‘Ik vond het wel leuk, alleen je krijg er wel veel spierpijn van.’ … ‘Nu nog steeds heb ik last van mijn linkervoet, maar dat maakt niet uit want het was SUPER.’ Een ander schrijft: ‘Ik had er totaal geen zin in … en keek er zwaar tegen op. Toen ik eenmaal bezig was werd het steeds leuker. Uiteindelijk was het best leuk.’ Of weer een ander: ‘Ik heb 12 km gelopen en ik wist niet dat ik dat kon en ik heb een nieuwe vriendin gemaakt en ik vond het veel leuker dan ik eerst dacht.’

Anderen reageren met een korte opmerking als: ‘Ik vond het een superdag, … heel bijzonder, … een top dag. … Ik heb ervan genoten.’ en ‘Bedankt begeleiders voor jullie gastvrijheid en leerzame dag. Je mag dit voor de volgende groepen ook organiseren.’ En tot slot van iemand: ‘Het was een van de leukste dagjes uit met de klas, een super leuke, geweldige en fantastische dag.’

Cruz de Ferro – foto: Harry Keijsers

Over wat ze verder met deze dag gaan doen:

‘We hebben veel gezien en ongeveer 17 kilometer gelopen (verdwaald!). Ik zou het graag nog een keer willen doen.’ Sommigen schrijven dat laatste ook. Iemand zegt: ‘Het was een toffe dag maar of ik naar Santiago zal lopen dat denk ik niet.’, terwijl een ander schrijft: ‘Misschien dat ik wel ooit een pelgrimstocht ga lopen.’

Evaluatie pelgrims

Iedere pelgrim heeft als begeleider veel positieve ervaringen opgedaan en is onder de indruk van de openheid van de leerlingen. Zo zegt één van hen: ‘Het was geweldig om te zien hoe de jeugd genoot van deze pelgrimservaring. Ze namen enthousiast deel aan de gesprekken en waren dikwijls ook bereid om persoonlijke onderwerpen te berde te brengen. Ook waren ze zeer geïnteresseerd in onze pelgrimsverhalen.’ En een ander: ‘Ongelooflijk wat voor een mooie gesprekken je voert met vijf twaalfjarige kinderen, die je pas een half uur kent.’

Besluit

Het project past goed bij de levensfase van de kinderen, die zich nu in de overgang naar het voortgezet onderwijs bevinden. Het kader (van het pelgrimeren) waarin de dag gegoten wordt en de begeleiding door ervaren pelgrims zorgen voor een meerwaarde (het is geen ivn-tocht). De leerlingen komen in aanraking met een wezenlijke aspect van het leven, dat zij in de dagelijkse werkelijkheid weinig of niet tegenkomen. Ze zijn allen een ervaring rijker, waarmee ze in de toekomst verder kunnen. Leerlingen, leraren en pelgrims kijken dan ook met tevredenheid terug op een geslaagde pelgrimsdag.

Harry Keijsers, juni 2017

(dit artikel is onder de titel ‘Je krijgt er wel veel spierpijn van’ ook gepubliceerd in “Jacobsstaf” nr. 115 van september 2017, een uitgave van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.