Manifest van de armen 1

MANIFEST VAN DE ARMEN

Solidariteit tot het uiterste

Tijdens de kerstdagen heb ik de gelegenheid gehad het gele boekje van Frans van der Hoff te lezen. Onder de titel ‘Manifest van de armen’ schetst hij in 77 pagina’s een nuchtere benadering van de economische crisis en laat hij een duurzaam alternatief zien. Wie Frans van der Hoff kent, weet dat het dan gaat over rechtvaardige handel. Dat model heeft hij gedurende de voorbije 40 jaar te midden van de armsten in Mexico uitgewerkt. Met hen heeft hij een grote coöperatie van koffieboeren opgericht en daarmee aan de producentenkant van de rechtvaardige handel, Fair Trade, gestaan. Aan de consumentenkant is deze priester-arbeider één van de twee bedenkers van Max Havelaar, het keurmerk dat zich over Europa heeft verspreid.

De auteur heeft zijn leven lang gewerkt aan de verbinding tussen mensen, hun leven en levensonderhoud en de omgeving waarin ze leven. Als een van de weinigen heeft hij niet alleen ideeën over hoe de wereldhandel anders en beter kan, maar werkt hij concreet aan een ander handelssysteem. Zeker nu we van de ene financiële crisis in de andere vallen, blijft zijn kritiek staan. Zolang het alleen gaat om groei en steeds meer gewin, zullen er mensen de dupe zijn van de inhaligheid van enkelen. De winst van de één wordt tot verlies voor de ander. En uiteindelijk putten we onze energie en voedselvoorraad uit. De grote ongelijkheid in levensstandaard en levenskansen zijn daarvan een duidelijk gevolg.

De werking van de naastenliefde, caritas, die de ander ongewild behandelt als een object, een ding, en niet als een subject, een levend wezen, lost daarin niets op. Bedelen om geld is het meest vernederende op de wereld. En ontwikkelingshulp is een vorm van neokolonialisme, die erop gericht is de rijkdommen en grondstoffen te pakken, de massa te bekeren, voor zich te winnen en koest te houden. Het is een verkeerde insteek voor duurzame ontwikkeling. Het moet niet gaan om het BNP (Bruto Nationaal Product) maar om het BNG (Bruto Nationaal Geluk). Daarin komt er aandacht voor het geheel.

De rechtvaardige handel biedt mensen een eigen inkomen, waarbij zij zelf kunnen zorgen voor wat zij belangrijk vinden en ze niet afhankelijk zijn van liefdadigheid. Zoals een koffieboer eens heeft gezegd: “We hoeven geen hulp. We zijn geen bedelaars. Als jullie ons een redelijke prijs betalen voor onze koffie, dan kunnen we het voortaan zonder hulp stellen.”

Intussen heeft het model van de rechtvaardige handel zijn bestaanszekerheid bewezen. Dat resultaat blijkt uit pogingen, die de grote tegenstanders van destijds nu doen om ook een hap uit de koek te kunnen opstrijken. Er zijn al veel consumenten die via Max Havelaar bewust ‘kopen van iemand’ en niet zomaar iets kopen; en zo zorgen voor een omzet van ongeveer 3% van de totale handel. Samen met de producenten geven zij op hun manier van onderop aan, dat een andere handel gewenst is en voeren ze die uit. Een kleine stap in de goede richting, die vraagt om meer deelnemers.

Goed dat dit heldere boekje, waarin de bescheiden werker in Mexico zijn gedachten concreet neerzet voor een breder publiek, er is gekomen. Het vraagt om veel lezers en nog meer om navolgers. Het is te bestellen via http://www.manifestvandearmen.nl/auteur.html.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.